Biblioteka Prawna zaprasza na wystawę „Wokół prawa i miłosierdzia”.

Serdecznie zapraszamy na wystawę „Wokół prawa i miłosierdzia”. Chcemy opowiedzieć o zagadnieniu, które zazwyczaj nie jest kojarzone z prawem, a jednak nieodłącznie powraca w rozmaitych wymiarach i kontekstach. Miłosierdzie kojarzy się z ludzkimi uczuciami, (przede wszystkim z łagodnością i miłością), jednostkowymi wyborami, łaską, przebaczeniem. Prawo z kolei identyfikujemy ze sprawiedliwością, równością, systemem norm, państwem, niekiedy z surowością. Czy da się znaleźć elementy wspólne łączące prawo i miłosierdzie?

Czy prawo może (czy powinno być) miłosierne? Czy miłosierdzie może być wartością systemu prawnego? Czy sprawiedliwość może być miłosierna? Co może oznaczać uwzględnienie miłosierdzia w wymierzaniu sprawiedliwości? I czym w ogóle jest miłosierdzie? Co właściwie oznacza miłosierna postawa i czy może mieć wpływ na postrzeganie praw człowieka, praw ofiar, praw więźniów? Czy da się pogodzić wymogi prawa karnego z miłosiernym podejściem do człowieka?

Okazuje się, że tematyka miłosierdzia nie jest tylko domeną teologii. Często podejmuje się ją w zagadnieniach filozofii społecznej, a także w filozofii prawa. Miejsce szczególne zajmuje kwestia znaczenia kategorii miłosierdzia w prawie karnym. Problem miłosierdzia pojawia się chociażby przy sporach o karę śmierci, instytucję ułaskawienia, a także pojęcia sprawiedliwości karnej. Warto też zwrócić uwagę na rozmaite koncepcje sprawiedliwości w prawie karnym, w tym bardzo popularną w ostatnim czasie ideę sprawiedliwości naprawczej.

Na wystawie prezentujemy zbiory biblioteczne z zakresu prawa karnego, filozofii, teologii, sztuki, a także pokazujemy różne inicjatywy związane z ideą miłosierdzia, w tym działalność wileńskiego Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki z Wilna, czy np. postery z sympozjum poświęconego relacjom prawa i miłosierdzia, które odbyło się w 2023 roku w Gdańsku. Ze zgromadzonych na wystawie materiałów widać wyraźnie, że miłosierdzie jest dla idei prawa dużym wyzwaniem, jednak można i warto poszukiwać zagadnień łączących te oba pojęcia, a także otwarcie pytać o rozwiązanie kwestii między spornych. Refleksja nad miłosierdziem tworzy przestrzeń dla nowych koncepcji, wizji i ocen odnoszących się do prawa. Jednocześnie prawne badania nad miłosierdziem pokazują złożoność wielu fundamentalnych pojęć, takich jak sprawiedliwość, kara czy prawa człowieka.

Mamy nadzieję, że prezentowana wystawa będzie okazją do refleksji nad prawem i jego związkami z moralnością, a także inspiracją do filozoficznoprawnych rozważań wokół prawa i miłosierdzia.

Kuratorzy wystawy: Anna Stasiewicz-Jakubik, dr Tomasz Snarski